امام مهدی(عج)؛ نجات‌بخش و حلال مشکلات / انتظار فرج، مقدمه ظهور است

نهم ربیع‌الاول، نه‌تنها نخستین روز امامت ولی عصر(عج) است، بلکه آغاز دوره‌ای حیاتی و مهم در تاریخ شیعه نیز به‌شمار می‌آید. هشتم ربیع‌الاول سال ۲۶۰ هجری قمری، امام حسن عسکری(ع) پس از اینکه نماز صبح را خواندند، بر اثر زهری که هشت روز قبل معتمد به ایشان خورانده بود، به شهادت رسیدند. این حادثه در شرایطی روی داد که امام یازدهم افزون بر اینکه مانند پدران خود زمینه را برای غیبت آماده کرده بودند، شب پیش از شهادتشان، دور از چشم مأموران خلیفه، نامه‌های بسیاری به شهر‌های شیعه‌نشین فرستادند.

خبر شهادت امام حسن عسکری(ع) در سراسر شهر سامرا پیچید و مردم به احترام ایشان عزاداری کردند. به گفته مورخان، در روز شهادت امام(ع)، سامرا به صحرای قیامت تبدیل شده بود. براساس گفته شیخ صدوق، خود امام زمان(عج) با کنار زدن عمویش جعفر که قصد نمازگزاردن داشت، بر بدن پدر بزرگوارش نماز خواندند.

خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی تاف‌نیوز در گفت‌و‌گو با حجت‌الاسلام والمسلمین محمد امیری، از کارشناسان دینی به‌مناسبت نهم ماه ربیع‌الاول آغاز امامت امام زمان(عج) به تبیین امامت این امام به‌عنوان آغازگر بشارت‌های انبیا پرداخت. مشروح این گفت‌و‌گو را در ادامه می‌خوانیم:

مهدویت در ادیان غیر از اسلام چه جایگاهی دارد؟

اعـتـقـاد به موعود، در همه ادیان مطرح بوده و عقیده مشترک همه آنها به شمار مى‌آید؛ و هر دین و مکتبى به تناسب فرهنگ دینى و ملى خود از موعود آخرین به نامى یاد کرده است . بـر این اساس، در آیین بودایى او را «بوداى پنجم» و در آیین هندو، او را «آواتارا دهم» گویند.

در آیین زرتشت نیز از آمدن منجى و موعود آخرین خبر داده شده و او را «سوشیانت» یا «سوشیانس» مى‌نامند. کتب دینى یهود نیز ظهور رهبرى بزرگ به نام «ماشیح» یا «مسیح» در آخرالزمان را نـوید داده‌اند. آیین مسیحیت نیز آمدن دوباره حضرت عیساى مسیح به دنیا و برپایى حکومت جهانى به دست او را خبر داده است. اما اندیشه مهدویت و ظهور موعود جهانى در آیین آسمانى اسلام، جایگاه و جلوه بیشترى دارد و با وجود دلایل معتبر از آیات و روایت متواتر و قطعى ، همه مذاهب اسلامى بر ظهور «مهدى موعود» از نسل فاطمه زهرا(س) اتفاق نظر دارند.

اندیشه مهدویت و مـسئله مهدى موعود در مذهـب تـشـیع به دو دلیل مهم از جایگاه برتر و حساسیت و جذابیت بیشترى برخوردار است: یکى به دلیل اصالت مـسـئله امامت و جایگاه اعتقادى آن، که در فرهنگ دینى اعتقادى شیعه، تداوم رسالت است، و دوم اینکه طرح مسئله مهدویت در شیعه از صراحت، شفافیت و جامعیت بسیار بـیشترى برخوردار است؛ به طورى که همه ابعاد آن و زوایاى شخصیتى حضرت مهدى(عـج ) و چگـونگى ظهور و تشکیل حکومت واحد جهانى اسلام توسط آن حضرت به خوبى روشـن شـده و هـیچ گونه ابهامى در آن وجود ندارد. به بیان دیگر، مسئله مهدى موعود در مـذهـب تشیع مضاف بر آنچه در دیگر ادیان و مذاهب معمولاً به ذکر کلیات بسنده کرده‌اند، جزئیات آن را نیز بیان و تعـیین مصداق کرده، مـصداق آن را نـیـز بـه صورت مستدل و قابل قبولى ارائه کرده است.

منتظر واقعی امام زمان(عج) باید چه دغدغه هایی برای ظهور داشته باشد؟

باید توجه داشت؛ «انتظار» حقیقتی است که از رفتار و کردار فهمیده می‌شود؛ بنابراین، نمی‌توان هر کس را که مدعی دوستی و ولایت امام زمان(عج) است، در شمار دوستان و منتظران حضرتش قلمداد کرد. منتظر واقعی امام زمان(عج) باید رفتارش به گونه‌ای باشد که هر لحظه، منتظر ظهور امام و آماده خدمت در راستای اهداف مقدس او باشد. کسی که بخواهد اینگونه باشد، وظایفی بر عهده او است که مهمترین آن‌ها عبارت است از:

معرفت و شناخت امام زمان(عج): در روایات ما، تأکید فراوان شده است که انسان باید امام زمان خود را بشناسد؛ چون پیمودن مسیر درست و صراط مستقیم الهی، جز به معرفت او ممکن نخواهد بود.پیامبر اسلام (ص) فرمود: «مَنْ ماتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ ماتَ مَیْتَهً»؛ هر کس بمیرد در حالی که امام زمان خود را نشناخته باشد، به مرگ جاهلیت مرده است.البته، شناخت حضرت، مراتبی دارد. یک مرتبه از آن، شناخت تاریخی و شناسنامه‌ای حضرت است و مرتبه بالاتر، شناخت جایگاه امام و ویژگی‌های والای او است.

الگو پذیری از رهبر و مقتدای خود: آدمی باید از رهبر و مقتدای خود الگو گرفته و منش و رفتار خود را شبیه او قرار دهد تا بتواند او را همراهی کند. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که فرمود: خوشا به حال آنان که قائم خاندان مرا درک کنند؛ در حالی که پیش از دوران قیام، به او و امامان پیش از او اقتدا کرده و از دشمنان ایشان، اعلام بیزاری کرده باشند. آنان، دوستان و همراهان من و گرامی‌ترین امت، نزد من هستند.

از مهم‌ترین رفتارهایی که باید از بزرگان دین الگو گرفت، ورع و حسن خلق است.امام صادق(ع) در روایتی فرمود: هر کس دوست دارد از یاران حضرت قائم(عج) باشد، باید منتظر باشد و در حال انتظار، به پرهیز‌کاری و اخلاق نیکو رفتار کند.

همواره به یاد حضرت بودن: اگر کسی به حقیقت، منتظر محبوب خود باشد، پیوسته در اندیشه او خواهد بود. منتظر واقعی، سعی می‌کند در همه حال، به یاد آن بزرگوار باشد و با یاد حضرت، دل و جان خود را زنده نگه دارد و اعمال خود را از انحراف و کجی‌ها حفظ کند. یاد آن حضرت، با خواندن دعاهای آن بزرگوار، توسّل به آن عزیز، صدقه دادن برای سلامتی ایشان، انجام دادن خیرات به نیابت حضرت، دعا کردن برای تعجیل فرجش، ندبه کردن در فراق این امام همام و تجدید پیمان در یاری حضرت مهدی(عج) تحقق می‌یابد.

تلاش برای حفظ ایمان در زمان غیبت: از آنجا که در زمان غیبت، خطرات فراوانی برای ایمان و عمل پیش می‌آید و فکرها و مذاهب انحرافی در مسیر انسان پیدا می‌شود و دوستان‌نمایان شیطانی سعی در گمراهی انسان دارند، انسان منتظر، پیوسته در حفظ ایمان و عمل خود می‌کوشد. در این زمینه، او پیرو مجتهد جامع‌الشرایط مورد سفارش و توجه امامان معصوم علیهم‌السلام است؛ زیرا او کسی است که از نظر علمی و عملی، مورد تأیید آن حضرت قرار گرفته است.

زمینه‌سازی برای ظهور: منتظر واقعی، با درک صحیح معنای انتظار، می‌کوشد زمینه ظهور امام زمان(عج) را تقویت کند؛ بنابراین، هم به اصلاح نفس و خودسازی می‌پردازد و هم با امر به معروف و نهی از منکر، سعی در ساختن جامعه دارد پس او فردی متعهد برابر خود و جامعه خویش است.

ما در دوران غیبت به سر می‌بریم و موظفیم منتظر ظهور باشیم. امروزه افراد بسیاری مدعی انتظار برای ظهور امام زمان(عج) هستند، اما ادعای آن آسان و تحقق آن سخت است. انتظار واقعی را مادر شهیدی می‌کشد که در دوران دفاع مقدس جنازه پسرش را نیاورده‌اند و مفقودالاثر شده، اما همچنان منتظر پسرش است.

انتظار واقعی را میزبانی می‌کشد که منتظر میهمانی عزیز است و خانه را مرتب کرده است. حال انسان چگونه می‌تواند مدعی انتظار امام زمان(عج) باشد در حالی که دلش سرشار از بخل، طمع، کینه، حرص، غیبت و دروغ و چشم‌چرانی و وابستگی به دنیاست.

آغاز امامت امام زمان(عج) چگونه امیدی برای مستضعفان محسوب می‌شود؟

آغاز امامت امام زمان(عج) در روز هشتم ماه ربیع‌الاول سال ۲۶۰ هجری قمری تا امروز که بیش از ۱۱۰۰ سال از آن می‌گذرد، امیدی برای مستضعفان جهان است.

در تقویم جمهوری اسلامی روز نیمه شعبان را با عنوان روز جهانی مستضعفان نامگذاری کرده‌اند که این برگرفته از قرآن کریم است که در آن خدای متعال نوید می‌دهد که ما در آینده مستضعفان جهان را بر مستکبران سلطه می‌دهیم و مسلط می‌کنیم و فرعون و هامان را خوار می‌کنیم که فرعون و هامان دو نماد از کفر و نفاق هستند و امت اسلام نیز گرفتار آن‌ها بودند و منظور از مستضعفان نیز شیعیان و منتظران واقعی ظهور امام زمان(عج) هستند.

«وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّهً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ؛ و ما اراده داشتیم که بر آن طایفه ضعیف و ذلیل کرده شده در آن سرزمین منت گذارده و آنها را پیشوایان (خلق) قرار دهیم و وارث (ملک و جاه فرعونیان) گردانیم.» (سوره قصص/ آیه ۵)، این آیات آغازین سوره قصص است و اشاره به پیروزی مستضعفان بر مستکبران با امر و اراده الهی هنگام ظهور امام زمان(عج) دارد و به این جهت ما روز ولادت امام زمان(عج) را روز جهانی مستضعفان می‌نامیم.

براى منتظران زمان غیبت همین پاداش کافی است که نام آن‌ها در زمره یاران امام عصر(عج) و از جمله کسانى ثبت‏ شود که آن حضرت را در هنگام ظهور همراهى می‌کنند.سالروز آغاز امامت حضرت ولی عصر(عج) در حقیقت امتداد غدیر، بلکه خود غدیری دیگر است و باید در چنین روزی با امام زمان(عج) بر اساس مفاد روایات و دعا‌ها به‌ویژه دعای «عهد» پیمانی دوباره بست.

معرفت، محبت، ولایت و اطاعت برخی از اصول این پیمان نسبت به حضرت صاحب‌الزمان(عج) است.ولایت امام زمان(عج) به‌عنوان سرپرستی و حاکمیت وی بر افراد جامعه است و این ولایت رکن و اساس دین، گشایشگر و راهنمای انسان مسلمان در همه ابعاد دین است.برنامه‌های فرهنگی مهدویت بهترین سرمایه‌گذاری برای مبارزه با آسیب‌های اجتماعی است و انتظار می‎رود که بخشی از آسیب‌های اجتماعی با تأسی به فرهنگ مهدویت حل شود.

آثار و برکات وجودی امام زمان(عج) را بیان کنید.

آثار و برکات وجودی امام معصوم تنها در هدایت باطنی و معنوی و تنها در مدیریت و رهبری جامعه خلاصه نمی‌شود بلکه تمام موجودات عالم از وجود امام معصوم بهره‌مند هستند و انس و جن و موجودات هستی از وجود امام معصوم بهره‌مند هستند، به برکت وجود امام زمان(عج) موجودات عالم روزی می‌خورند و به وجود امام زمان آسمان و زمین و هستی برپاست که این می‌رساند امام زمان واسطه فیض بین انسان و خداست خداوند فیضش بر موجودات از طریق امام زمان است.

خدای متعال عالم را آفریده و برای بقای عالم و دوام آن علتی قرار داده و آن علت امام معصوم(ع) است امام معصوم واسطه فیض است خداوند گاهی از طریق ملائکه و گاهی نیز از طریق امام معصوم فیضش را می‌رساند لذا امام زمان واسطه فیض خدا بر موجودات عالم است.

نظام آفرینش برای بقای خودش نیاز به علت دارد علت بقا وجود امام زمان(عج) است کمااینکه در کتاب اصول کافی روایتی از پیامبر اکرم(ص) و امام رضا(ع) و برخی دیگر از معصومین وجود دارد که از پیامبراکرم(ص) سؤال شد: «یا رسول الله! آیا ممکن است زمین در مقطعی بدون امام و حجت باشد» پیامبر(ص) فرمود: هرگز! اگر حجت خدا و امام معصوم نباشد زمین اهلش را فرو می‌برد» پس نتیجه می‌گیریم بقای زمین به امام معصوم است اگر معنویت نباشد مادیت زوال‌پذیر است بقا بر معنویت است و فلاسفه و دانشمندان می‌گویند بقا در معنویت است.

در روایت داریم از یکی‌از یاران امام صادق(ع) سؤال شد که یابن رسول‌الله! مردم چگونه در عصر غیبت از امام زمان بهره‌مند می‌شوند امام صادق(ع) فرمود: «هم‌چنان که خورشید در پس ابر باشد».

امام زمان(عج) نگهدار اهل زمین است امنیت و آرامش اهل زمین به برکت وجود امام زمان(عج) است کمااینکه «حدیث نجوم» که در کتب شیعه و سنی به آن اشاره شده است بهترین گواه است و پیامبر(ص) فرمود: «ستاره‌ها باعث امنیت اهل آسمانند اما اهل‌بیت من باعث امان اهل زمین است» امام زمان(عج) نیز فرموده است: «من باعث امنیت و آسایش مردم هستم».

چه بلاهایی که به‌وسیله امام زمان دفع می‌شود چه‌قدر مشکلات به‌واسطه او رفع می‌شود و اگر نباشد وجود امام معصوم امنیت و آسایشی وجود نخواهد داشت کمااینکه لطف امام زمان شامل حال همه است عنایت عامه او شامل همه انسان‌ها می‌شود و از عنایت خاص او شیعیان برخوردار هستند.

یکی دیگر از آثار و برکات وجودی امام زمان(ع) این است که او منبع تمام خیرات و کمالات است، اگر در روی کره زمین یک وجودی که سراسر کمال و زیبایی و خیر است وجود دارد آن وجود امام زمان(عج) است تمام زیبایی‌ها، خیرات و برکات از وجود امام زمان(عج) است.

ما باید نسبت به امام زمان و خدا معرفت پیدا کنیم اگر خدا را خوب بشناسیم و هدف از خلقت و آفرینش را خوب بشناسیم آن وقت است که این احادیث را درک خواهیم کرد این‌که چگونه امام زمان مایه امان اهل زمین است و این‌که چگونه امام زمان واسطه فیض است.

یکی دیگر از برکات وجود امام زمان(ع) امیدبخشی است امید انسان به زندگی به برکت وجود امام زمان است خوش‌بینی انسان به آینده به برکت وجود امام زمان است ما معتقدیم آینده از آن امام عدالت‌گستر، مهربان و دلسوز است کسی‌که همه طاغوت‌ها را به زیر می‌کشد و مستضعفان و محرومان را حاکم بر زمین می‌کند.

یکی دیگر از آثار و برکات وجودی امام زمان(عج) این است که او نقطه اتکایی برای بندگان است ما هرجا گیر می‌کنیم توسل به امام زمان پیدا می‌کنیم در موقع رویارویی با مشکلات توسل به امام زمان نجات‌بخش و حلال مشکلات است.