کارشناس انرژی خاورمیانه:

ترامپ برای ایران چه در سر دارد؟/ گام بعدی ترامپ چیست؟

تحریم‌های جدید آمریکا بیش از ۱۲ نفر و شرکت در چین، هند و امارات متحده عربی را هدف قرار داده‌اند، از جمله شهروندان ایرانی و هندی، شرکت‌های مدیریت خدمه کشتی و تعدادی نفتکش.

به گزارش پایگاه خبری تاف نیوز به نقل از آرگوس مدیا،آمریکایی ها اعتقاد دارند اقتصاد ایران به شدت به درآمدهای نفتی وابسته است و در عین حال وزارت خارجه آمریکا می‌گوید جمهوری اسلامی از درآمدهای نفتی خود برای تأمین مالی «گروه‌های تروریستی و نیروهای نیابتی» خود در منطقه استفاده می‌کند.

نادر ایتایم، کارشناس انرژی خاورمیانه در آرگوس مدیا مستقر در بریتانیا، می‌گوید: «این تحریم‌ها – و تحریم‌هایی که احتمالاً به دنبال آن خواهد آمد – قطعاً تأثیرگذار خواهد بود. اما سؤال اصلی این است که این تأثیر تا چه حد خواهد بود؟ و این در نهایت بستگی دارد به این‌که قصد دولت ترامپ برای مقابله با تجارت نفت ایران تا چه حد جدی است.»

توافق هسته‌ای موسوم به برجام در سال ۱۳۹۴ تحریم‌های آمریکا را لغو کرد و به ایران اجازه داد نفت بفروشد. اما ترامپ در ۱۳۹۷ از این توافق خارج شد و تحریم‌هایی را اعمال کرد که صادرات نفت ایران را به حدود ۴۰۰ هزار بشکه در روز کاهش داد.

جمهوری اسلامی بعداً با دور زدن تحریم‌ها، افزایش تقاضای چین و کاهش نظارت آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن، فروش نفت خود را افزایش داد.

تحریم‌های جدید بخشی از بازگشت دولت ترامپ به کارزار «فشار حداکثری» است که سیاست اصلی او علیه ایران در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش بود. ترامپ مدعی است که ایران «بیش از حد به ساخت بمب نزدیک شده است»، اما تهران همواره تأکید کرده که برنامه هسته‌ای‌اش صلح‌آمیز است.

تام کیتینگ می‌گوید: «یکی از اهداف ترامپ اکنون این است که ایران را به ورشکستگی بکشاند. از زمانی که [ترامپ] رئیس‌جمهور بود، جامعه تحریم‌ها – هم در بخش عمومی و هم در بخش خصوصی – چیزهای زیادی درباره هدف‌گیری درآمدهای نفتی یک کشور و زیرساخت‌های گسترده‌تر آن آموخته‌اند، عمدتاً از طریق تجربه‌ای که با ناوگان مخفی روسیه به دست آورده‌اند.»

گام بعدی ترامپ چیست؟

مقامات آمریکایی در تلاش بوده‌اند که با فشار به چین و دیگر کشورها برای خودداری از مشارکت در این معاملات و اعمال تحریم‌هایی بر نفتکش‌هایی که در حمل نفت ایران نقش دارند، جلوی صادرات نفت ایران را بگیرند.

جدیدترین دور تحریم‌ها نفتکش‌ها و شرکت‌های حمل‌ونقل مرتبط با صادرات نفت ایران را هدف قرار داده است.

تام کیتینگ، مدیر مرکز مطالعات جرایم مالی و امنیتی در لندن، می‌گوید: «این تحریم‌ها نشان‌دهندهٔ توسعهٔ روشی است که ایالات متحده و متحدانش در سال‌های اخیر علیه کشتی‌های حمل نفت روسیه به کار گرفته‌اند.»

او معتقد است که اقدامات تحریمی می‌توانند فراتر از کشتی‌های حمل نفت گسترش یابند و سایر زیرساخت‌های ناوگان مخفی ایران را هدف قرار دهند، مانند:

  • شرکت‌هایی که بیمهٔ این کشتی‌ها را تأمین می‌کنند
  • آژانس‌هایی که خدمهٔ کشتی‌ها را جذب می‌کنند
  • بنادری که این کشتی‌ها را می‌پذیرند
  • فشار دیپلماتیک بر کشورهایی که این نفتکش‌ها را ثبت کرده‌اند

نادر ایتایم معتقد است که چنین اقداماتی ممکن است «خریداران چینی که ریسک‌گریزتر هستند» را بترساند، اما تأثیر محدودی بر کاهش صادرات نفت ایران خواهد داشت.

او می‌گوید: «برای کاهش بیشتر صادرات نفت ایران، فشار بیشتری بر بنادر، خریداران و واسطه‌های چینی، از جمله بانک‌های این کشور، لازم خواهد بود.»

اما چنین اقدامی می‌تواند روابط واشنگتن و پکن را متشنج‌تر کند، که اخیراً با وضع تعرفه‌های جدید دچار تنش شده است.

کیتینگ می‌گوید که کاهش صادرات نفت ایران می‌تواند موضوع بخشی از مذاکرات گسترده‌تر میان ترامپ و رئیس‌جمهور چین، شی جین‌پینگ، باشد. او اضافه می‌کند که
«چین بزرگ‌ترین چالش در مسیر محدود کردن نفت ایران است، اما آیا ترامپ واقعاً خواهان یک جنگ تحریمی با شی است؟»