جنگ روایت‌ها؛ نبرد بر سر باورها نه میدان‌ها

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تاف‌نیوز، کارگاه آموزشی «جنگ روایت‌ها» با تدریس استاد امیرعلی حیدر امیری، مدیر مؤسسه جهاد تبیین و سواد رسانه‌ای، ویژه فرماندهان سپاه برگزار شد.

امیری در این نشست، با بیان اینکه «جنگ روایت‌ها» مفهومی بنیادین در علوم سیاسی، رسانه و جامعه‌شناسی است، اظهار کرد: در دنیای امروز، نبرد میان کشورها تنها در میدان‌های نظامی جریان ندارد، بلکه رقابتی جدی بر سر شکل‌دهی به ذهن و برداشت افکار عمومی از رویدادها در جریان است.

وی افزود: در جنگ روایت‌ها، طرفین درگیر می‌کوشند با بهره‌گیری از ابزارهای رسانه‌ای، تبلیغاتی، فرهنگی و دیپلماسی عمومی، روایت مطلوب خود را از یک بحران یا حادثه در اذهان تثبیت کنند و مشروعیت اقدامات خود را افزایش دهند.

مدیر مؤسسه جهاد تبیین، ارکان این نبرد را شامل روایت‌سازی هدفمند، رسانه‌های جمعی و اجتماعی، سخنرانی‌های رهبران، تبلیغات، تولیدات فرهنگی و دیپلماسی عمومی برشمرد و گفت: هدف اصلی در این جنگ، تضعیف دشمن، تقویت روحیه داخلی و جذب افکار عمومی بی‌طرف است.

وی با اشاره به نمونه‌هایی از جنگ‌های اوکراین، غزه و دوران جنگ سرد، تصریح کرد: هر یک از طرفین این درگیری‌ها تلاش کرده‌اند با ارائه روایت خاص خود از واقعیت، مشروعیت و مظلومیت بیشتری در افکار عمومی جهانی به دست آورند.

امیری خاطرنشان کرد: در عصر اطلاعات، سرعت انتشار داده‌ها و گسترش شبکه‌های اجتماعی موجب شده است که نبرد روایت‌ها اهمیت بی‌سابقه‌ای بیابد و گاه حتی نتیجه جنگ‌های واقعی را نیز تعیین کند.

وی تأکید کرد: جنگ روایت‌ها در حقیقت نبردی است بر سر تعریف واقعیت؛ در این میدان، آنچه تعیین‌کننده است باور مردم است، نه صرفاً آنچه در واقع رخ داده است.

امیری گفت: امروز قدرت واقعی در دستان کسانی است که می‌توانند داستان‌ها را بسازند، افکار عمومی را جهت دهند و روایت مسلط را شکل دهند؛ از همین‌رو، جهاد تبیین رسالتی حیاتی در این عرصه بر عهده دارد.

تکلیف جبهه انقلاب در برابر جنگ روایت‌ها؛ از روایت‌سازی تا شبکه‌سازی جهانی

این افسر ارشد جنگ نرم با اشاره به لزوم اقدام فعال و هدفمند جبهه انقلاب در برابر هجمه رسانه‌ای دشمنان، گفت: در شرایط کنونی، انفعال و واکنش‌محوری کافی نیست؛ جبهه انقلاب باید با برنامه‌ای جامع، چندسطحی و سیستماتیک وارد میدان شود.

مدیر مؤسسه جهاد تبیین و سواد رسانه‌ای نخستین محور این راهبرد را «تهاجمی و خلاق بودن در روایت‌سازی» عنوان کرد و افزود: روایت‌های اصیل انقلاب اسلامی از مفاهیمی چون مقاومت، عدالت‌خواهی، استکبارستیزی و پیشرفت علمی باید در قالب‌های جذاب رسانه‌ای مانند فیلم، انیمیشن، مستند، بازی‌های رایانه‌ای و محتوای دیجیتال بازتولید شوند تا نسل جوان با زبان روز با این ارزش‌ها ارتباط برقرار کند.

امیری همچنین بر لزوم تولید محتوای چندزبانه و بهره‌گیری از چهره‌های فرهنگی، هنری و ورزشی به عنوان «سفیران فرهنگی انقلاب» تأکید کرد و گفت: این افراد می‌توانند پیام‌های انقلاب را با زبانی نرم و قابل‌درک به مخاطبان جهانی منتقل کنند.

وی دومین محور را «پاسخگویی دفاعی هوشمند» دانست و بیان کرد: جبهه انقلاب باید با ایجاد اتاق‌های رصد رسانه‌ای، تحرکات و شایعات دشمن را به‌صورت ۲۴ساعته پایش کند و در کوتاه‌ترین زمان ممکن با محتوایی مستند، جذاب و دقیق پاسخ دهد. به گفته وی، افشای دوگانگی‌ها و رفتارهای متناقض غرب در موضوعاتی مانند حقوق بشر، یکی از ابزارهای مؤثر در خنثی‌سازی روایت دشمن است.

امیری در بخش سوم سخنان خود، تقویت زیرساخت‌های رسانه‌ای داخلی را از ضرورت‌های این عرصه دانست و تصریح کرد: رسانه‌های انقلابی باید از نظر فنی، مالی و محتوایی توانمند شوند و کشور به سمت ایجاد پلتفرم‌های بومی قدرتمند حرکت کند تا وابستگی به شبکه‌های خارجی کاهش یابد و امنیت اطلاعاتی حفظ شود.

وی محور چهارم را «مشارکت مردمی در جبهه رسانه‌ای» عنوان کرد و گفت: ارتش سایبری مردمی شامل دانشجویان، طلاب و فرهنگیان باید سازمان‌دهی و آموزش داده شود تا بتوانند در شبکه‌های اجتماعی به زبان مردم روایت انقلاب را منتشر کنند. همچنین، جلب اعتماد عمومی از طریق شفافیت و صداقت رسانه‌های انقلابی، کلید ماندگاری و اثرگذاری آن‌هاست.

امیری  با اشاره به بُعد بین‌المللی جنگ روایت‌ها، تأکید کرد: جبهه انقلاب باید با رسانه‌های مستقل و ضد‌استکباری در سراسر جهان شبکه‌سازی کند و با حمایت از رسانه‌های همسو در منطقه، «هلال رسانه‌ای مقاومت» را شکل دهد. حضور فعال در نهادهای بین‌المللی نیز برای دفاع از حق رسانه‌های مستقل ضروری است.

وی اظهار کرد: پیروزی در جنگ روایت‌ها تنها با ترکیب روایت‌سازی تهاجمی، پاسخگویی دفاعی، تقویت زیرساخت‌ها، مشارکت مردمی و اتحاد بین‌المللی ممکن است. جبهه انقلاب باید در همه این سطوح به‌صورت همزمان و هدفمند عمل کند.