فروش غیرقانونی یک اثر ۱۰۰ ساله جلوی چشم همه!
- به گزارش پایگاه خبری تاف نیوز، امیرحسین جعفری: مدیرکل موزه‌های وزارت میراث‌فرهنگی فروش تابلوی «پرتره دختر نشسته» اثر رضا عباسی در حراج تهران به دلیل قدمت بالای ۱۰۰ سال را غیرقانونی دانست. این اثر از رضاعباسی را به قیمت ۲۰ میلیارد تومان فروخته شد. این درحالی است که کارشناسان هنری نیز در اصالت این اثر شک کرده‌اند. ضمناً بر اساس قانون حفاظت آثار ملی و فرهنگی مصوب ۱۳۰۹ و آیین‌نامه‌های اجرایی آن، «فروش و خروج هرگونه اشیاء و آثار تاریخی و فرهنگی با قدمت بیش از ۱۰۰ سال بدون اخذ مجوز از معاونت میراث فرهنگی، ممنوع و غیرقانونی است.»
این نمونه تنها نمونه غیرقانونی حراج‌ها و بازار هنر نیست و طبق شنیده‌ها موارد دیگری نیز در خرید و فروش‌های آثار هنری رخ داده است.
شهرام گیل آبادی، هنرمند و عضو هیئت علمی دانشگاه، درباره‌ی فقدان ساز و کار حرفه‌ای در حراج‌های هنری ایران گفت: «حراج‌ها در دنیا، یکی از مبنا‌های اقتصاد خلاق و اقتصاد هنر هستند. سه هدف در ارتباط با اقتصاد هنر مواجه می‌شویم. اول هدف فروش، دوم هدف تجارت و سوم اقتصاد کلان است. حراج در این سه مورد حضور فعال دارد که می‌تواند به اقتصاد خلاق یک کشور کمک کند. حراج‌ها در دنیا زیرساخت‌هایی دارند، وقتی از کریستیز صحبت می‌کنیم، با زیرساخت‌های متعددی همراه است. زیرساخت‌هایی که بدنه‌ی کارشناسی مفصلی دارند. از تعیین اصالت تا تعیین قیمت تا مشخص کردن شناسنامه‌های متعدد تخصصی که یک اثر هنری برای حضور در فضا‌های مختلف نیاز دارد. ما هنوز در این زمینه حرفه‌ای نشده‌ایم و سازمانی به نام اقتصاد هنر و حراج نداریم. وقتی از سازمان صحبت می‌کنیم، منظور سیستم است و بخش اداری مسأله‌ی ما نیست. چون زیرساخت‌های لازم برای حراج را نداریم، با یک فضای حرفه‌ای جدی و اساسی هم که یک نظام بهم پیوسته داشته باشد، مواجه نیستیم.»
او درباره‌ی ایجاد شک و شبهه در اصالت برخی آثار به فروش رسیده در حراج‌های معروف ایران گفت: «وقتی ساز و کار‌های لازم برای شکل‌گیری یک حراج حرفه‌ای وجود ندارد، شک و شبهه در اصالت آثار شکل می‌گیرد. این نخستین بار نیست که شک در اصالت یک اثر ایجاد می‌شود. ما آثاری داشتیم که در دوره‌های مختلف، حتی در سطح آثار سهراب سپهری و معاصرینی که خودشان در قید حیات هستند، در اصالتشان شک به وجود آمده است. در حراج‌های مطرح، با وجود تمام کارشناسی‌هایی که صورت می‌گیرد، ایراد‌هایی وجود دارد. این ساز و کار باید در کشور ما به وجود بیاید وگرنه شک و شبهه‌های متعدد پیرامون آثار مختلف به وجود می‌آید.»
فروش غیرقانونی در صحنه‌ای علنی
وی درباره‌ی علت غیرقانونی بودن فروش اثر رضاعباسی در حراج تهران گفت: «همانطور که برخی از مسئولین میراث در ارتباط با این موضوع اظهار نظر کرده‌اند، آثار بالای صد سال برای فروش و جا به جایی، نیاز به مجوز دارند. اگر این مجوز‌های اخذ نشود، شاهد یک عمل غیرقانونی در خرید و فروش آنها خواهیم بود. در حال حاضر در بازار‌های مختلفی که به این آثار می‌پردازند، خصوصاً کتب و نسخ تاریخی و نگاره‌ها، متأسفانه هیچکدام کار قانونی انجام نمی‌دهند. وقتی یک حراج قانونی چنین اثری را به فروش می‌رساند، باید مورد نظارت بیشتر قرار بگیرد. اگر حراج خود محور باشد و خودباوری را در خودمحوری پیدا کند، دیگر میراث فرهنگی و گردشگری نمی‌تواند نظارت کاملی روی آثار هنری خلق شده در دوره‌های مختلف داشته باشد. همانطور که مدیرکل موزه‌ها اظهار نظر کرده، این آثار باید بر اساس قانون رد و بدل شوند، در غیر این صورت می‌تواند مبنا یا زمینه‌ی خدشه‌ی جدی به آینده‌ی فروش این آثار باشد.»
گیل آبادی درباره‌ی قیمت‌گذاری اثر رضاعباسی به میزان ۲۰ میلیارد تومان گفت: «علت قیمت‌گذاری این اثر به شکل فعلی، ناشی از فقدان زیرساخت‌های لازم برای حراج است. وقتی سازمان حراج حرفه‌ای نداشته باشیم، خیلی از اتفاقات ممکن است وارد خدشه و زد و بند شوند. شما در نظر داشته باشید وقتی در حراج‌ها قیمت یک اثر یک دفعه افزایش یا کاهش پیدا می‌کند، تکنیک فروش است. البته ۲۰ میلیارد تومان در حال حاضر پول زیادی برای یک اثر متعلق به رضاعباسی نیست، اما وقتی ساز و کار دقیقی برای قیمت‌گذاری وجود نداشته باشد، وضعیت آشفته‌ای در بازار هنر شکل می‌گیرد. هر کاری پیرامون اقتصاد هنر، بررسی و ارزیابی خود را نیز می‌طلبد. خود بخش خصوصی باید این نظارت را به وجود بیاورد.»
ارسال دیدگاه