اختصاصی تاف نیوز:

گزارش میدانی از قلعه‌های فراموش‌شده و بودجه‌ای که شاید نجات‌بخش باشد

الیگودرز لرستان- محمد محمدباقری – فروردین ۱۴۰۴
  • در دل کوهستان‌های الیگودرز، جایی میان باد و سکوت، قلعه باجول ایستاده؛ فرسوده، نیمه‌جان، اما هنوز پرشکوه. این بنای تاریخی که به گفته‌ی اهالی، متعلق به یکی از خوانین طوایف بختیاری بوده و قدمت آن را به اواخر دوره‌ی زندیه نسبت می‌دهند، روزگاری مرکز تصمیم‌گیری و قدرت محلی بوده، اما امروز چیزی جز خاطره‌ای رو به زوال نیست. بازسازی ناقص و رهاشده‌ای که چند سال پیش آغاز شد، نه‌تنها آن را احیا نکرد، بلکه بخش‌هایی مثل لوله کشی سفالی قلعه ،ساختمان دو طبقه و درب و پنجره های قدیمی که از اصالت معماری آن نیز بود تخریب شده است .در بازدیدی که زمستان امسال از این قلعه داشتم، اهالی با حسرت از ظرفیت‌هایی گفتند که سال‌هاست نادیده گرفته شده‌اند؛ از امکان تبدیل آن به موزه‌ای محلی، تا برگزاری آیین‌ها و جشن‌های ملی در حیاط سنگی آن. چشم‌انداز بی‌نظیر این قلعه بر فراز ارتفاعات، آن را به مکانی منحصر‌به‌فرد برای جذب گردشگر تبدیل کرده؛ ظرفیتی که می‌تواند حتی اقتصاد خانوارهای روستا را نیز تغییر دهد، اگر مردم بتوانند بخشی از خانه‌هایشان را به مسافران واگذار کنند. اما همه‌ی این‌ها فعلاً در حد حرف و آرزو باقی مانده‌اند.
  • photo 2025 04 16 21 38 15 photo 2025 04 16 21 38 24 photo 2025 04 16 21 38 28
  • این تنها قلعه‌ی نیمه‌جان منطقه نیست. قلعه بهرام‌خان ضرغام، قلعه‌ی روستای دهنصیر و ده‌ها بنای تاریخی دیگر در روستاهای اطراف، طی سال‌ها بی‌توجهی، با نهایت مهری که می‌شد نثار آن‌ها کرد، تخریب شده‌اند. میراثی که اگر حفظ می‌شد، می‌توانست به یکی از مهم‌ترین پیشران‌های گردشگری منطقه تبدیل شود.اما حالا شاید نقطه‌ی عطفی در راه باشد. پس از گفتگو با دفتر نماینده‌ی محترم شهرستان الیگودرز، این نگرانی‌ها به سطح تصمیم‌گیری‌های رسمی رسید. در نشستی که روز ۲۵ فروردین ۱۴۰۴ با حضور دکتر گودرزی، ریاست اداره میراث فرهنگی الیگودرز، و معاونان وزارت میراث فرهنگی برگزار شد، مبلغ ۱۷۰ میلیارد ریال برای مرمت بناهای تاریخی و توسعه گردشگری در الیگودرز تصویب شد؛ بودجه‌ای که به گفته‌ی بسیاری از فعالان محلی، در مقایسه با سال‌های گذشته بی‌سابقه بوده و می‌تواند آغازی باشد برای بازگرداندن جان به استخوان‌های فراموش‌شده‌ی تاریخ این منطقه.

    دکتر گودرزی نماینده‌ی الیگودرز در این جلسه با اشاره به جاذبه‌های طبیعی بکر و ظرفیت‌های گردشگری نادیده گرفته‌شده، خواستار حمایت جدی از بخش خصوصی شد و تأکید کرد که توسعه‌ی گردشگری روستایی می‌تواند راهی برای مقابله با بیکاری و مهاجرت جمعیت روستایی باشد.

    در شرایطی که بسیاری از بناهای تاریخی کشور هر روز بیش از دیروز دچار فرسایش می‌شوند، اختصاص این بودجه می‌تواند نقطه‌ی شروعی باشد برای حفظ آنچه از گذشته باقی مانده است. اما نکته‌ی کلیدی اینجاست: بودجه کافی نیست، اراده‌ی ماندگار لازم است.